Plankenkoorts en spreekangst, kan je er vanaf raken?

Spreken voor publiek kan je leren.

Ook al heb je er misschien schrik voor of bezorgt het je heel wat stress.

 

Dat geloof ik écht.

 

Natuurlijk moet je met die angst of zenuwen wel iets doen.

 

Anders verandert er niets.

 

Toch krijg ik heel wat online én offline reacties

op de mogelijkheid om op je eigen manier te spreken of zingen voor een publiek.

 

Dit zonder plankenkoorts of zenuwen die je blokkeren.

Zonder trillende stem, knieën die maar blijven knikken en handen die niet stoppen met bibberen.

 

Ik lijk met dit onderwerp bij velen een gevoelige snaar te raken.

 

Een snaar die ik bij deze wat wil stemmen (die woordspelingen toch 😉)

 

Dit zijn enkele van de reacties die ik te horen of te lezen kreeg:

 

Ik ben nu eenmaal een onzeker iemand. Daar kan ik niets aan veranderen.

 

Ik weet wel dat ik vooraf moet ontspannen. Ik ken ook heel wat ontspanningstechnieken, maar hoe je lichaam reageert heb je toch niet in de hand?!

Ik denk dat je die klamme handen etc. er soms nooit volledig uitkrijgt…

 

De evolutie heeft in ons gedrag instincten geprogrammeerd die meer invloed uitoefenen dan we met zelfvertrouwen kunnen beïnvloeden. De kunst is het juist door dit niet te compenseren met zelfvertrouwen, maar meer in contact te zijn met wat dit met je brein en psyche doet.

 

Zelfzekerheid is zoals “Kijk mij eens!”  kan toch in de weg staan om écht contact te maken met de groep?!

 

Hier lees je dat ook beroepszangers en -sprekers last kunnen hebben van plankenkoorts.

 

Waar komt die plankenkoorts of spreekangst vandaan?

 

Het is heel normaal dat je zenuwachtig bent.

 

Zo helemaal alleen vooraan staan met tientallen,

misschien wel honderden ogen op jou gericht.

Het heeft wel iets wat als bedreigend gezien kan worden.

 

Je hersenen pikken die signalen op en reflexmatig begint je lichaam te reageren.

 

Je wordt fysiek klaargestoomd om in een reflex te reageren:

vluchten of vechten (of bevriezen).

 

u waarschijnlijk wel bekend…

 

Deze fight/flight/freeze-reflexen zijn er om in leven te blijven.

 

Stel je voor dat je ze niet had en dat je de straat overstekend zou zien dat er een vrachtwagen op je afgereden komt.

Als je dan nog even moet nadenken over hoe je het best reageert,

zal je verhaal niet lang meer duren…vrees ik.

 

Maar spreken of zingen voor een publiek is in wezen geen levensbedreigende situatie.

 

Ook al staan sommige mensen op zo’n moment figuurlijk te sterven,

er is nog niemand effectief gestorven na het spreken of zingen voor een publiek.

 

Je brein maakt dus een inschattingsfout.

 

Tja, zelfs je hersenen vergissen zich al eens…

 

Wat houdt die plankenkoorts of spreekangst in stand?

 

Ik hoor je nu al denken:

“Ja maar, ik ben echt wel elke keer zenuwachtig waardoor ik blokkeer en stamel en rood word en …

Spreken of zingen voor een publiek is dus helemaal niets voor mij!”

 

Dat kan ik me voorstellen,

maar dan redeneer je niet meer op fysiek niveau, maar op mentaal niveau.

 

De manier hoe jij de reflexen interpreteert en hoe jij denkt over de situatie en jouw prestatie zullen bepaalde patronen,

 maar ook gevoelens en gedachten in stand houden.

 

Ook de manier hoe je tegen of over jezelf spreekt brengt mentaal en lichamelijk heel wat teweeg.

 

Zeg niet Ik BEN zenuwachtig,

 

maar ik HEB zenuwen.

 

Wat jij BENT is een man/vrouw met een passie,

een boodschap,

een idee

dat je met heel je hart wil delen met anderen om ook hen te inspireren.

 

‘Omdenken’ wordt dit genoemd.

 

Het veranderen van je mindset is de eerste stap naar het met minder angst voor een publiek staan.

 

Lukt dit van vandaag op morgen?

Nee helaas, dit is een groeiproces.

Iets wat je zelf moet doen en waar je in groeit.

 

Soms heb je iemand nodig die je door dit proces heen helpt,

maar ook dan ben jij diegene die doet en groeit.

 

Hoe sta ik met minder angst voor een publiek?

 

Naast het veranderen van je mindset kan je ook je lichaam voordien wat tot rust brengen.

 

Dit zorgt ervoor dat je stresspeil even zakt

en niet de pan uit swingt wanneer je daar effectief vooraan staat.

 

Vergeet niet dat de spanning van het moment nog eens bovenop de ‘pre-stress’ komt

(de stress die je korte of lange tijd voor je eigenlijke prestatie hebt).

 

Hierdoor raak je de controle helemaal kwijt.

 

Ook een goede voorbereiding neemt al heel wat stress weg.

 

Komt het niet arrogant over als ik zelfvertrouwen uitstraal?

 

Geloof me, minder zenuwachtig zijn en meer comfortabel voor een publiek staan,

betekent niet dat je jezelf plots fantastisch gaat vinden.

Het betekent ook niet dat je plots arrogant gaat worden.

Of dat jij je beter gaat voelen dan je luisteraars.

 

Mocht dat toch het geval zijn, dan haakt een publiek af.

 

Arrogantie werkt niet.

 

Met zelfvertrouwen spreken, betekent voor mij dat je met heel veel zin jouw idee of boodschap met anderen deelt.

 

Dat je die goesting uitstraalt.

 

En dat je spreken zoals je echt bent.

 

Het gaat erover dat je in het moment staat en connectie maakt met je publiek.

 

Dat je respect hebt voor je luisteraars en je dus volledig op hen gaat richten.

 

Weet dus dat zenuwachtig zijn heel normaal is.

 

De zenuwen zorgen ervoor dat je alert bent en op scherp staat.

 

Voel eens bewust in je lijf waar je die zenuwen voelt.

 

Zoek een strategie om dat lichaamsdeel zo goed mogelijk tot ontspanning te brengen.

 

Adem eens diep in en uit.

 

Tover een lach op je gezicht.

 

Kijk je publiek aan en begin gewoon.

 

Geniet van het moment.

 

Geniet van de energie die je loslaat op je publiek.

 

 

 

 

Gerelateerde items

  • 3 tips om je stem op te warmen3 tips om je stem op te warmen   Of je nu spreekt of zingt, je stem opwarmen voor je een publiek toespreekt of optreedt is een heel goed idee! Geen enkele spreker of zanger presteert slechter na het opwarmen van […]
  • Doorheen de podiumvreesDoorheen de podiumvrees Aaaaaaaaaaaaaaaa!!!!   "O nee, ik moet bijna op!" "Ik durf het niet, ik wil het niet, ik kan het niet." "Heeeeelp!!! Iedereen kijkt naar mij." "Nu moet ik het goed […]
  • spreken en zingen voor publiekactie en interactie met je publiek "Als er nog vragen zijn, dan kunnen jullie die nu stellen." Herken je deze zin? Eén van de meest typische afsluitzinnen die er bestaan. Vaak gaat dit gepaard met en gigantisch […]
Over de auteur

Julie Tamsin

Julie Tamsin studeerde in 2006 af als logopediste aan de Arteveldehogeschool te Gent. Ze volgde de postgraduaatopleiding Stem aan de Thomas More hogeschool in Antwerpen.

Nog steeds volgt ze opleidingen, cursussen en symposia met als thema’s de spreek – of zangstem. In 2012 richtte ze haar eigen logopedische praktijk op waarin ze mensen met stemproblemen begeleidde.

Met Spreek & Zing coacht ze mensen die van zich willen laten horen door klaar en duidelijk te spreken of de pannen van het dak te zingen.